جشنواره حقیقت – پلاتو

بی نام | نگاهی به مستند بی نام

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 18:19:57 +0000

بی نام ساخته ی مایکل گلوگر و مونیکا ویلی مجموعه ی ثبت سفرهای سازنده اش است که پس از مرگ ناگوار او، توسط تدوین گرش کامل شده. فیلم از چند پاره سفر مختلف تشکیل می شود که در چرخش هایی چندباره مکمل یکدیگرند و توضیحات راوی براساس نوشته های فیلم ساز آن ها را یک پارچه می کند. بی نام چکیده ی نگاه گلوگر به زندگی است. تصاویری سرشاز از طبیعت بکر، حیوانات، شهرها و آدمیان. تقابل طبیعت با انسان و انسان با انسان در جای جای اثر موج می زند. به خصوص آن صحنه هایی که رفتار حیوانی با رفتار انسانی پشت به پشت هم می آیند و در عین تفاوت، یکی می شوند. دیدگاه فلسفی فیلم ساز در کنار نوشته هایش بر سرتاسر فیلم حاکم است؛ چیستی گذشته و حال، رنج، آزادی و زیستن. بی نام پر است از نماهایی صریح و چشم گیر، قاب بندی هایی بی همتا و روایاتی نادیده از لحظات زندگی انسان هایی که کمتر بهشان پرداخته شده. تماشایش از سر گذراندن سفری طولانی، بادرنگ و بی مقصد است. تن دادن به صحنه هایش، چشیدن چهره ی حقیقی، گاهی کریه و گاهی دلچسب زندگی در شهرهایی دور از دریچه ی دوربین رسانه های جمعی است.

نوشته بی نام | نگاهی به مستند بی نام اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

تمثیلی از تمام سرزمین های تاریک | نگاهی به مستند در این سرزمین

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 17:51:06 +0000

مستند کوتاه در این سرزمین ساخته ی اکاترینا مورومتسوا روایتگر نمادین تاریخ شوروی است. این مستند با تکنیک های نمایشی چون سایه بازی براساس مقاله های موجود درباره ی شوروی در کتاب های درسی ساخته شده. تصاویری کوتاه و تمثیلی از مردمانی که در تاریکی به سر می بردند و هویت خودشان را در خلال کار و وفاداری از دست داده بودند. سرزمینی که راوی به حضورش در این عصر هم اشاره می کند و می گوید که چنین حکومتی از بین نرفته بلکه تغییر شکل یافته هنوز به حیات خود ادامه می دهد و مردمان آن سرزمین نیز همین روند را طی می کنند.

نوشته تمثیلی از تمام سرزمین های تاریک | نگاهی به مستند در این سرزمین اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

سلسله ی مادران | نگاهی به مستند مادر و مامان

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 17:37:25 +0000

مستند مادر و مامان ساخته ی های جین ریو به ماجرای زندگی زنی بیوه می پردازد که مسئولیت نگه داری از مادر و مادر شوهر بیمار خود را برعهده دارد. نگه داری از مادرشوهر گویا در کره ی جنوبی یک سنت محسوب می شود که زن نمی تواند از آن سرباز بزند. فیلم با ریتمی کُند اما با ثبت لحظاتی سرخوشانه و شاد در کنار صحنه های تلخ روزهای دشوار و ساده ی این سه زن را کنار هم نشان می دهد. زندگی آن ها مقابل دوربین- که جزوی از خانواده شده- جریان دارد و چیزی از ما پوشیده نمی ماند. مادر و مامان خود زندگی است؛ برخوردی نزدیک و بدون دست کاری در اصالت لحظاتش که تجربه ی زیستن چنین موقعیتی را برایمان ممکن می کند.

نوشته سلسله ی مادران | نگاهی به مستند مادر و مامان اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

پیری یک ستاره | نگاهی به مستند نقش اصلی

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 17:19:19 +0000

مستند نقش اصلی ساخته ی سرگئی بوکفسکی درباره ی مادر اوست. ستاره ی بازیگری که دوران پیری اش را می گذراند و ما با او همراه می شویم تا روز گرامی داشتش. در گذر از این روزها شاهد بازی کوتاه او در فیلمی تازه با گروهی شلوغ و هم زمان گذران زندگی اش به تنهایی در خانه ایم؛ خلوت او با خودش و پسرش، حساسیت هایش در مرتب نگه داشتن خانه، ذوقش برای انتخاب دو دست لباس برای مراسم، حسرتش از مرگ شوهرش، فراموشی های کوچکش، خوشحالی ها و دل بستگی هایش را به تماشا می نشینیم. او هنوز هم یک ستاره است با تمام شیطنت های کوچک و بزرگ، وقار، دل نشینی و هنر بازیگری اش که دیگر تنها او را برای نقش های کوتاه می خواهند. البته که مستندساز به جای تمرکز بر گذشته ی مادرش، بیشتر به اکنون او می پردازد و چهره ی نزدیکی از پیری یک بازیگر محبوب را به ما ارائه می دهد.

نوشته پیری یک ستاره | نگاهی به مستند نقش اصلی اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

تونلی برای سینما | نگاهی به مستند کات

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 16:23:38 +0000

مستند کات ساخته ی بنجامین دیزدارویچ روایتگر همراهی سه روزه ی مردی آپاراتچی است که تصمیم گرفته برای آخرین اکران فیلم با آپارات را در شهر قدیمی اش امتحان کند. او عمرش را صرف سینما کرده و هنوز معتقد است فیلم های سی و پنج میلی متری سینمایند و آن چه امروز بر پرده ها اکران می شود، هیچ است. در سه روزی که ما شاهد تلاش او برای یافتن یک آپارات سالم و مکانی برای اکرانیم، حرف هایش درباره ی اکران فیلم در میانه ی جنگ بوسنی را می شنویم. او از طریق تونلی که برای دور زدن حصر شهر و انتقال مواد غذایی ساخته بودند، حلقه های فیلم را جابه جا و آن ها را به رایگان برای مردم اکران می کرده. با او در شهر قدم می زنیم و به سینماهای قدیمی که حالا یا از بین رفته اند یا تبدیل به سینماهای مدرن شده اند، سرک می کشیم. در میان این سرک کشی ها متوجه می شیم که نسل جدید به سینمای مدنظر او علاقه ای ندارند همان طور که او سینمای جدید آن ها را پس می زند. بی نتیجه ماندن تلاش شخصیت اصلی فیلم بعد از سه روز نیز، تاییدی است بر این تفاوت. تنها سه، چهار نفر برای تماشای اکران فیلم قدیمی او به سالن می آیند. در پایان تنها خودش مقابل پرده ی بزرگ سالن، پشت به سالن خالی نشسته. تصویری غیرقابل انکار از غلبه ی سینمای جدید بر سینمای پیش از خود.

نوشته تونلی برای سینما | نگاهی به مستند کات اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

پیش از مرگ | نگاهی به مستند صدای نجوای درخت را در شب شنیدم

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 15:07:03 +0000

مستند زندگی نامه ای صدای نجوای درخت را در شب شنیدم ساخته ی کنت جی هروی درباره ی Gerald Squires نقاشی است که سعی می کند آخرین تابلویش را پیش از مرگ شروع کرده و به پایان برساند. مصاحبه های مختلف با خود نقاش و نزدیکانش قبل و بعد از مرگ او تصویری کلی از او برایمان می سازند. در خلال این صحبت ها و بازگویی خاطرات و وقایع از سرگذرانده است که پی می بریم او در خانواده ای مذهبی رشد کرده و از همان خردسالی به نقاشی روی آورده و در جوانی برای نشریات تصویرگری کرده. پس از ازدواج، جزیره ای کوجگ را برای زندگی انتخاب کرده و با دوری از کار برای نشریاتع آثار ویژه ی خود را پدید آورده. این گونه است که دیدگاهش نسبت به هنر، مذهب، زندگی، مرگ، رنج و طبیعت و زیستنش همراه با عشق، سختی معاش، مرگ پسر کوچک و بیماری خودش را در حرف ها و نقاشی هایش پی می گیریم. یکی از درخشان ترین صحنه ها جایی است که ما تقابل نگاه نقاش و همسرش را در هنگام روایت خاطرات شروع زندگی در جزیره می بینیم؛ جایی که او از منبعی برای آفرینش و درک بهتر طبیعت در جزیره سخن می گوید و همسرش از دشواری زیستن در خانه ای نیمه خراب، بدون داشتن چیزهای اولیه، تنگدستی و بزرگ کردن فرزندانشان در آن شرایط حرف می زند. فیلم با رونمایی از تابلوی پرتره ی یکی از دوستان نقاش او که جرالد را چون مسیحی مصلوب-همان طور که همیشه در نظرش بوده- به تصویر کشیده، تمام می شود.

نوشته پیش از مرگ | نگاهی به مستند صدای نجوای درخت را در شب شنیدم اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

پشت پرده | نگاهی به مستند تئاتر بزرگ

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 14:41:00 +0000

مستند کوتاه تئاتر بزرگ ساخته ی اسلاومیر باتیرا نمایش تلاش افرادی است که در پشت صحنه ی یک تئاتر بزرگ فعالیت می کنند. برخلاف آن لایه ی قابل تماشا در نمایش که مخاطب همیشه با آن روبروست، لایه ای نادیده وجود دارد که باعث شکل گیری درست یک نمایش می شود؛ آن چیزی که این اثر به آن می پردازد. تئاتر بزرگ بی هیچ توضیحی تنها با نشان دادن صحنه های گوناگون مراحل مختلف آماده سازی یک تئاتر را از ساخت دکور، دوخت جامه ها، جابه جایی وسایل، تغییر صحنه ها و ابزار آن، گریم، نورپردازی و تمام جزئیات جذابی که ممکن است به ذهن مخاطب نرسد، هر چه در پشت پرده، در ساختمان، در طبقات زیرین و… می گذرد را پیش چشمان مخاطب می گذارد.

نوشته پشت پرده | نگاهی به مستند تئاتر بزرگ اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

شاه سینما | نگاهی به مستند معمای شاه سینما

فاطمه محمدبیگی — Mon, 25 Dec 2017 14:11:32 +0000

مستند زندگی نامه ای معمای شاه سینما ساخته ی الیو کویروگا به سرگذشت و شناخت آثار مکس لیندر ستاره ی سینمای صامت می پردازد که به خاطر مرگ شوکه کننده و از بین رفتن فیلم هایش، حضور موثرش در سینما نادیده گرفته و به مرور از یاد رفت.

فیلم با دو روایت موازی دختر پیر لیندر و بازیگری که نقش لیندر را بازی می کند، پیش می رود. روایت دختر از انتهاست. از جایی که توضیح می دهد چه کسی مسئولیت نگه داری او را برعهده گرفت و چه کسانی بزرگش کردند. به ما می گوید که در چه سنی و چگونه به این ماجرا پی برد که پدرش بازیگر بزرگی بوده و با تماشای فیلم هایش توانست قدم به قدم او را بشناسد. از سوی دیگر لیندر برای ما شرح می دهد که بازیگری را از کدام تئاترها شروع کرد و چطور پایش به سینما باز شد. تلاش های او نشان می دهد که برای ماندگاری در سینما و موفقیت کم نگذاشته و نشانمان می دهد که چه افرادی- بزرگانی چون چارلی چاپلین و استن لورل که اولی خود را شاگرد لیندر می خوانده- از او تاثیر پذیرفته اند. پدر فیلم هایش را می سازد و مسیر حرفه ای اش را طی می کند و دختر فیلم های گمشده، پنهان شده و از بین رفتن پدر را جمع آوری می کند. در این بین از زندگی رازآلود شخصی لیندر نیز رمزگشایی می شود. بازیگری که در میانسالی و اوج شهرت دلباخته ی دختر جوانی می شود و پس از فرار و درنهایت ازدواج، خودش و همسرش را می کشد. مرگ مشکوک آن دو و آشکار نشدن چرایی و چگونگی اش برای مردم باعث می شود که این بازیگر و تمام آثار مهمش در سینما کم کم کنار گذاشته بشوند. پس از دهه ها مود لیندر، همان نوزاد نجات یافته از خودکشی والدین، از آرشیو فیلم های پدرش رونمایی می کند تا نامش را دیگربار برای جوانانی که او را نمی شناسند، زنده کند.

نوشته شاه سینما | نگاهی به مستند معمای شاه سینما اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

ثبت تاریخ با دوربین | نگاهی به فیلم چشم استانبول

فاطمه محمدبیگی — Fri, 23 Dec 2016 20:32:17 +0000

چشم استانبول چهره‌نگاری‌ای است از آرا گولر عکاس پرآوازه‌ی ترک و همراهی او تا برپایی آخرین نمایشگاهش. نمای آغازین فیلم بیانگر همه چیز است. گولر پیر سرش را از پنجره‌ی خانه‌اش بیرون می‌آورد و شهر را نظاره می‌کند؛ کاری که تا به همین حالا هم انجام می‌دهد. او تاریخ همین شهر، استانبول، را با تمام عکس‌هایی که در ادوار مختلف گرفته، ثبت کرده. گنجینه‌ای که امروزه از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ زیرا که شهر در برخی موارد به‌کلی چهره‌ی پیشین خود را از دست داده. این را از روی عکس‌های گولر که در جای‌جای اثر نمایش داده می‌شود، می‌توان دید. او از کودکی‌اش، تحصیلاتش، مراحل مختلف کاری، سفرهای مختلفش به دور دنیا، شیوه‌ی کاری و سبک شخصی‌اش و تجربیاتش در ثبت برخی عکس‌های شاخصش برایمان می‌گوید؛ از این که چرا و چگونه از انسان‌ها عکس می‌گیرد، از برخوردش با دالی، پیکاسو، چاپلین و سوفیا لورن. عکاسان شناخته‌شده‌ی دیگر نیز از اهمیت و تأثیرگذاری آثار او حرف می‌زنند؛ از این که مردم‌-فرهنگ‌نگاری او به دلیل چند لایه بودن کارهایش و داشتن میزانسن چه میزان هنرمندانه‌اند. او داستان و دلیل انتخاب هر عکسی را که ثبت کرده هنوز به یاد دارد. عکاسی که به گفته‌ی خودش تاریخ را با عکس می‌نویسد و به آیندگان انتقال می‌دهد. برای او خوب بودن یک عکس مهم‌تر از چیزی برای ارائه داشتن نیست؛ عکس باید چیزی در خود داشته باشد. باید برای گرفتنش صبوری کرد، جزوی ازش شد و آن موجود درش را کشف کرد. آخرین چیزی که او پس از برپایی نمایشگاهش به ما می‌گوید این است که هنوز آخرین عکسش را نگرفته و نمی‌داند کی آن را خواهد گرفت. سپس عکس‌های بسیاری از آرشیو عظیم او در مقابل دیدگان ما قرار می‌گیرند.

نوشته ثبت تاریخ با دوربین | نگاهی به فیلم چشم استانبول اولین بار در پلاتو پدیدار شد.

سرزمین من آن‌جاست | نگاهی به مستند درخت گردو

فاطمه محمدبیگی — Fri, 23 Dec 2016 20:23:09 +0000

جنگ با مردم چه می‌کند؟ این تنها بخشی از تبعات این فاجعه است که می‌توانیم ببینیم. بخشی کوچکی که گاه تحمل تماشایش را از دست می‌دهیم. مستند اجتماعی عمار عزیز به با محوریت پیرمردی پاکستانی در اردوگاهی می‌پردازد که ساکنین آن به تبع حضور داعش و طالبان در سرزمینشان ناچار به ترک باعجله و شبانه‌ی آن و اسکان در این‌جاشده‌اند. چادرهایی که نماد یونیسف بر روی آن‌ها قابل مشاهده است. فیلم به گذران زندگی تکراری پیرمرد همراه با فرزند و نوه‌هایش در این فضای محدود می‌پردازد. بخشی از تعلیقی که در کار حضور دارد، به‌خاطر این است که از همان ابتدا همه چیز به ما گفته نمی‌شود. ما نمی‌دانیم آن‌ها که هستند، این اردوگاه در کجاست و چرا ناچارند درش بمانند. بخش دیگر این است که در انتها چه خواهد شد. پیرمرد به‌مرور همه چیز را برایمان می‌گوید و در خلال صحبت‌های او، ما نقاط دیگر اردوگاه را نیز می‌بینیم. او معلم بوده و حالا گه‌گاهی در شعرخوانی‌های اردوگاه شرکت می‌کند و اشعارش را می‌خواند. اشعاری که محتوایش بازگوکننده‌ی دردی است که از این حجم ظلم و کشتار و دلتنگی برای بازگشت می‌کشد. روزی نیست که او به برگشتن فکر نکند و از روزهای گذشته در خانه‌ برای نوه‌هایش نگوید. بچه‌ها دورش جمع می‌شوند تا از جشن‌ها و شادی‌های دور بشنوند. چیزی که تجربه نکرده‌اند و معلوم هم نیست که بکنند یا نه. ضرباهنگ آهسته‌ی کار درک این زندگی عذاب‌آور را ممکن می‌سازد تا حدی که از حوصله خارج می‌شود. آن چه که در ذهن مخاطب درگیری ایجاد می‌کند این است که بالاخره پیرمرد می‌تواند دیگران را راضی کند که ترس از مرگ را کنار بگذارند و بازگردد یا خود تنها بازخواهد گشت و آیا زنده خواهد ماند یا این که مرگ در همین اردوگاه به سراغش خواهد آمد و بازگشت تبدیل به یک رویا می‌شود؛ رویای پیرمردی شاعر و اسیر.

نوشته سرزمین من آن‌جاست | نگاهی به مستند درخت گردو اولین بار در پلاتو پدیدار شد.