دیوار یک بنای خیالی چه محکم است | نگاهی به مستند هفتادوشش دقیقه و پانزده ثانیه با کیارستمی

هفتادوشش دقیقه و پانزده ثانیه همراهی ناب با کیارستمی چیزی است که صمدیان در این مستند به مخاطب ارائه می­دهد. این همراهی محدودیت زمانی و مکانی خاصی ندارد؛ از یک روز برفی و بیرون زدن از خانه شروع شده و با کیارستمی­‌ای که به دنبال طاهره خانم از تپه پایین دویده و میان درختان زیتون محو می­‌شود، به پایان می­‌رسد. زیرا همان­‌طور که صمیدیان گفته او ناچار بوده تا سال­‌های سال خاطره و فیلم را در قالب فیلمی کوتاه‌­تر برای یک مراسم بزرگداشت خلاصه کند. نتیجه­‌ی کار بخش­‌هایی جذاب و نادیده از همراهی­‌ها و سفرها و تجربه­‌های مختلف است. آن‌چه که این اثر را گیراتر می­‌کند، حضور صمدیان و دوربینش به عنوان دوستی قدیمی و پذیرفته شده است که مانع از ساختگی بودن اتفاقات یا کنش­‌ها می­‌شود. همه چیز زنده است و در لحظه رخ می­‌دهد. بی هیچ پرده­‌پوشی­‌ای. بنابراین ما به­ عنوان مخاطب احساس نزدیکی بیش از حدی با این کارگردان فقید، دیدگاه­‌هایش، روحیه­‌اش، عاداتش، علایقش، نگرشش به عکاسی و فیلم­سازی و تدریس، ایده­پردازی­‌هایش، گزینش اشعار و شیوه­‌ی چینش آن­ها، نحوه‌­ی تولید یک اثر هنری، تجدید دیدار با بازیگران کارهای پیشینش، همکاری با هنرمندان معاصرش، بازبینی لوکیشن­‌های قدیمی و حتی کودکانکی­‌هایش داریم.

یکی از جذاب­‌ترین قسمت‌­ها جایی است که ما کیارستمی را در حال فیلم­برداری از پرندگان لب دریا می‌­بینیم. تلاش اولیه‌­ی او برای جا دادن آن­ها در کادر و ثبتشان در مواقع مختلف و سپس تلاش بعدی او هنگام تدوین همین فیلم در خانه­‌اش. جایی که او هوشمندانه سعی در تقلید و بازسازی صدای پای پرندگان روی برنج و شن دارد و یا صدای بال زدنی که با پیراهنش تولید می­‌کند. در انتها وقتی می­‌بینیم که صداهای ساختگی چقدر مناسب تصویر هستند، همه­‌ی این کوشش‌­ها برایمان معنایی دیگر می­‌گیرند؛ چیزی شبیه به عمری زیستن مداوم میان تجربه، لذت و کار.